Uniwersytet Wrocławski

Dyskusja wokół książki „Narracje o miastach podzielonych w Europie Środkowej” w Collegium Polonicum w Słubicach

My lepiej rozumiemy Europę i procesy europejskie niż mieszkańcy Warszawy, Poznania czy na przykład Wrocławia…

 Dyskusja wokół książki „Narracje o miastach podzielonych w Europie Środkowej”, Warszawa: Scholar 2022

Dyskusję z udziałem Kamilli Dolińskiej, Elżbiety Opiłowskiej (Ośrodek Badań Regionalnych i Obszarów Pogranicza/Instytut Socjologii/Uniwersytet Wrocławski), moderuje Dagmara Jajeśniak-Quast (Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą)

7 czerwca 2023, godz. 18.00, biblioteka Collegium Polonicum w Słubicach, ul. Kościuszki 1

Rozpoczynając na początku 2019 roku projekt badawczy dotyczący narracji i imaginacji o miastach podzielonych nie przypuszczałyśmy, jak bardzo ulegną zmianie okoliczności mające wpływ na postrzeganie granic i pograniczy. Już wcześniejsze kryzysy sugerowały, że procesy demokratyzacji, „zszywania Europy” po upadku komunizmu i kreowania transnarodowego społeczeństwa mają istotne ograniczenia. Jednakże dopiero pandemia Covid-19 i wojna w Ukrainie pokazały, jak szybko zacierające się czy wręcz „niewidzialne” granice w Europie, zamanifestowały swoją obecność w postaci płotów i murów, kontroli granicznych, segregacji etnicznej czy też dyskursów wokół „innych”, „obcych”, „niebezpiecznych”, uaktywniając na nowo narodowe klisze i dawne uprzedzenia.

Książka bezpłatnie do pobrania na stronie scholar.com.pl

dr hab. Kamilla Dolińska – socjolożka, kierowniczka Zakładu Socjologii Pogranicza Uniwersytetu Wrocławskiego; członkini zespołu Ośrodka Badań Regionalnych i Obszarów Pogranicza oraz wiceprzewodnicząca Sekcji Socjologii Etniczności PTS. Jej zainteresowania badawcze skupiają się głównie wokół granic i pograniczy, wielokulturowości i zróżnicowania etnicznego oraz problematyki mniejszości narodowych i etnicznych.  

dr hab. Elżbieta Opiłowska, prof. UWr – socjolożka, kierowniczka Ośrodka Badań Regionalnych i Obszarów Pogranicza w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Absolwentka Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej, Uniwersytetu Lipskiego oraz Uniwersytetu Europejskiego Viadrina. W swoich badaniach i publikacjach zajmuje się tematyką granic i pograniczy, relacji polsko-niemieckich, europeizacją oraz pamięcią zbiorową. Odbyła wiele staży zagranicznych, ostatnie w UniGR-Center for Border Studies (Uniwersytet Luksemburski) oraz Robert Schuman Centre (European University Institute, Florencja).

„Narracje o miastach podzielonych w Europie Środkowej”, Warszawa: Scholar 2022

Jako przedmiot naszych eksploracji wybrałyśmy dwa miasta podzielone – Cieszyn/Czeski Cieszyn na polsko-czeskim i Słubice/Frankfurt n. Odrą na polsko-niemieckim pograniczu. Miasta te ukształtowały się odpowiednio w 1920 i 1945 roku w wyniku nowego porządku geopolitycznego po dwóch wojnach światowych. Po upadku „żelaznej kurtyny” mieszkańcy miast podzielonych mieli szansę na co dzień doświadczać Europy jako "żywego miejsca" w przeciwieństwie do większości Europejczyków, dla których Europa pozostawała wciąż bardzo abstrakcyjnym projektem tożsamościowym (Meinhof 2002). Polifonia głosów obecnych w miastach nie mogła zostać uchwycona i przeanalizowana w całej swojej kompleksowości i wielowątkowości. Dlatego też w centrum naszych dociekań znalazł się proces de-/re-konstruowania granic, zarówno tych terytorialno-politycznych, które stanowią warunek sine qua non miast podzielonych, jak i społecznych, kreowanych w dyskursach, praktykach społecznych czy projektach ideowych. By proces ten opisać, wsłuchałyśmy się w opowieści mieszkańców, miejskich elit oraz samego miasta, które – określając rzecz metaforycznie – również o sobie opowiada.  Zgromadzone dane pozwoliły nam zrekonstruować zróżnicowane narracje w każdym z czterech badanych miast i porównać je pomiędzy sobą, mając również na uwadze perspektywę interesujących nas dwóch miast podzielonych jako szczególnego rodzaju ośrodków lokalnych oraz dwóch pograniczy, których specyfika wyznacza kontekst dla porównania Cieszyna/Czeskiego Cieszyna z Słubicami/Frankfurtem n. Odrą. 

Monografia jest wynikiem projektu badawczego (De/Re)Konstruowanie granic — narracje i imaginacje o miastach podzielonych w Europie Środkowej w perspektywie porównawczej, realizowanego w latach 2019-2023 przez zespół badawczy Ośrodka Badań Regionalnych i Obszarów Pogranicza w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego (w składzie: Kamilla Dolińska, Justyna Kajta, Julita Makaro, Natalia Niedźwiecka-Iwańczak i Elżbieta Opiłowska). Projekt był finansowany przez Narodowe Centrum Nauki.

 Zaproszenie_prezentacja_ksiazki.pdf